Θεατρικό Παιδικό Παιχνίδι

Τι ακριβώς είναι το θεατρικό παιχνίδι; 

 

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να οριστεί το Θεατρικό Παιχνίδι. Ένας από αυτούς αναφέρει, ότι είναι το δημιουργικό παιχνίδι που γίνεται σε μια ομάδα παιδιών, με στόχο την κίνηση, την έκφραση, αλλά και την προσωπική τους ευχαρίστηση. Είναι το παιχνίδι εκείνο που είναι εμπνευσμένο από το θέατρο, χωρίς όμως ο σκοπός του να είναι η παρουσίαση ενός θεατρικού έργου. Η έμφαση δίνεται περισσότερο στη διαδικασία και όχι στο αποτέλεσμα.

Στόχος μιας τέτοιας βιωματικής δραστηριότητας είναι, μέσω της θεατρικής αγωγής και της δημιουργικής έκφρασης, να μπορέσουν τα παιδιά να ανακαλύψουν τον εαυτό τους και να καλλιεργήσουν ικανότητες/δεξιότητες επικοινωνίας και συνεργασίας, αλλά και να εκτονώσουν την ενεργητικότητά τους με έναν δημιουργικό και ευχάριστο τρόπο. Με άλλα λόγια, να χαλαρώσουν, να εκφραστούν, να χαρούν, να γελάσουν και τελικά να μπορέσουν με έναν έμμεσο τρόπο να αναπτυχθούν και να εξελιχθούν κάνοντας χρήση όλων των δυνατοτήτων τους. 

 Μέσα από διάφορες δραστηριότητες, όπως η μίμηση, η παντομίμα, ο αυτοσχεδιασμός αλλά και ασκήσεις που ενεργοποιούν τις αισθήσεις, το παιδί έρχεται σε επαφή με τον εσωτερικό του κόσμο, αλλά και το περιβάλλον του. Εκφράζεται και διοχετεύει δημιουργικά την ενέργεια του, ενώ παράλληλα ενδυναμώνεται η αίσθηση της ομαδικότητας και ενισχύονται η σκέψη του, τα συναισθήματά του και η φαντασία του. Tο παιδί καταφέρνει να εξωτερικεύει τις προσωπικές του εμπειρίες, ιδέες και συναισθήματα σε ποικίλες εκφραστικές μορφές, αλλά και να εκφράζει ελεύθερα και αβίαστα τον ψυχικό του κόσμο και την προσωπική του γνώμη. Προσεγγίζοντας τον κάθε ρόλο, παράλληλα, διαλέγει κι ένα νέο τρόπο επικοινωνίας.  Επίσης, το θεατρικό παιχνίδι συμβάλλει στην κοινωνική παιδεία του παιδιού. Τα θεατρικά προγράμματα μπορούν να ενδυναμώσουν το παιδί που παίρνει μέρος σ’ αυτά, σε ένα παιχνίδι ρόλων και αλήθειας, να το βοηθήσει να κατανοήσει τη θέση του «άλλου» και να το ευαισθητοποιήσει κοινωνικά, τόσο σε προσωπικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Μέσα από αυτό, το παιδί δεν αγγίζει απλώς ένα ζήτημα, αλλά το βιώνει. Το θέατρο ανάγεται έτσι σε ένα δυνατό ερέθισμα για περαιτέρω προβληματισμό και συζήτηση. Ταυτόχρονα, μέσα από τη δημιουργία μιας ιστορίας-παραμυθιού σταδιακά συνειδητοποιεί τα όρια της φαντασίας και του πραγματικού. 

 Είναι ανάγκη να δοθεί στο παιδί η δυνατότητα να πειραματιστεί, να απελευθερώσει το σώμα του, να χαρεί, να παίξει έτσι ώστε –παράλληλα- να αποκομίσει γνώσεις και εμπειρίες.

Τι εισπράττουν όμως τα παιδιά μέσα από το θεατρικό παιχνίδι;

Τα οφέλη του θεατρικού παιχνιδιού είναι πολλά και διαφορετικά. Τα παιδιά μέσα από τη συμμετοχή τους σε αυτό:

* Έρχονται σε «γνωριμία» με τον κόσμο και ανακαλύπτουν πτυχές της ζωής και της ανθρώπινης ύπαρξης τις οποίες δεν γνώριζαν. Το θεατρικό παιχνίδι προσφέρει στα παιδιά την ευκαιρία να εξερευνήσουν, να πειραματιστούν, να εκφραστούν αυθόρμητα, ώστε να οδηγηθούν ομαλά στο στόχο του θεατρικού παιχνιδιού που δεν είναι άλλος από την απόκτηση μιας ολόπλευρα αναπτυγμένης προσωπικότητας, με ανεξάρτητη σκέψη και δημιουργική φαντασία.

* Αναπτύσσουν διάφορες ικανότητες, όπως κοινωνικότητα, σεβασμό, δημιουργικότητα, αίσθημα ευθύνης, συνεργασία,　πρωτοβουλία. Το θεατρικό παιχνίδι λειτουργώντας σαν μια μικρή κοινωνική ομάδα, η οποία είναι δημοκρατικά οργανωμένη και με κανόνες, δημιουργεί ένα κλίμα αλληλεγγύης, φιλίας, συντροφικότητας και κοινωνικότητας. Μέσα από το παιχνίδι συνειδητοποιούν την έννοια της δικαιοσύνης, της　　ισότητας, της συνεργασίας ενώ ανακαλύπτουν για πρώτη φορά την έννοια της αυτογνωσίας.　Παίζοντας μέσα στην ομάδα βιώνουν με τον καλύτερο τρόπο την παιδική ηλικία, αλλά παράλληλα υπακούουν με προθυμία στους κανόνες του παιχνιδιού και της ομάδας.

* Ασκούνται ακόμα στο να παρατηρούν, να βλέπουν, ν' ακούν και ν' απαντούν, να κατανοούν και να γίνονται κατανοητά. Έτσι, είναι ευνόητο ότι τα παιδιά καλλιεργούν την κοινωνικότητα και την συλλογικότητα. Το θέατρο είναι συλλογική δραστηριότητα. Δεν υπάρχει θεατρική πράξη χωρίς συλλογική δραστηριότητα, συνεργασία μιας ομάδας. Μέσα απ' αυτό, το παιδί μπορεί να έρθει σ' επαφή με την έννοια και την λειτουργία της ομάδας. Μαθαίνει πώς μπορεί να είναι κανείς δημιουργικός, να δέχεται και να προσφέρει στους άλλους, μαθαίνει τη γενναιοδωρία και τη συνεργασία.

* Καταφέρνουν να 　επικοινωνούν, να μοιράζονται, να καταλαβαίνουν τον κόσμο μέσα στον οποίο　ζουν. Με τον ίδιο τρόπο που γνωρίζουν τον εαυτό τους, γνωρίζουν και τους άλλους, κι έτσι δεν φοβούνται να ανοιχτούν απέναντί τους και δε διστάζουν να αποκαλυφθούν.

* Διασκεδάζουν ενώ παράλληλα ενισχύεται η αισθητική καλλιέργεια, η γλωσσική ανάπτυξη και επιτυγχάνεται η ψυχική εκτόνωση.

* Επίσης, πολλές φορές μέσω των διαφορετικών δραστηριοτήτων προσεγγίζουν προβλήματα που τους περιβάλλουν μαθαίνοντας να βρίσκουν μόνα τους λύση σε ότι τους　απασχολεί. Έτσι, καταπολεμάται η δειλία και κατά επέκταση τονώνεται η αυτοπεποίθηση　τους.

* Κατακτούν τη γνώση μέσα από την αίσθηση, χωρίς να χρειάζεται να αποστηθίσουν ή να παπαγαλίσουν.

* Αναπτύσσουν σταδιακά τη δυνατότητα της αυτοέκφρασης (λεκτικής και μη λεκτικής). Με το θεατρικό παιχνίδι τα παιδιά μπορούν να αποδεσμεύσουν τις δημιουργικές τους ικανότητες, να απελευθερώσουν την φαντασία τους και να οδηγηθούν στην αβίαστη επικοινωνία και στην καλλιέργεια των ανθρωπίνων σχέσεων. Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα σημαντικό στο νηπιαγωγείο, όπου τα παιδιά, εξαιτίας του περιορισμένου λεξιλογίου, δεν μπορούν να εκφράσουν με το λόγο τις ψυχικές τους -ευχάριστες ή δυσάρεστες- καταστάσεις.

* Κατακτούν τον έλεγχο του σώματός τους, των συναισθημάτων και της　συμπεριφοράς τους. Το θεατρικό παιχνίδι, βοηθάει τα παιδιά να έρθουν σε επαφή και γνωριμία με το σώμα τους και τελικά να αναπτύξουν τον έλεγχο του. Ως προς τον εσωτερικό τους κόσμο, ερχόμενα σε επαφή με τα αισθήματά τους, μπορούν να τα γνωρίσουν, να εξοικειωθούν με αυτά και τελικά να τα βιώσουν, αλλά και να τα ελέγξουν. Μιμούμενο π.χ. ότι κλαίει εκφράζει τη θλίψη του και μαθαίνει ότι δεν είναι κακό να κλαίει. Επίσης, παίζοντας κάτι που φοβάται μπορεί να το βοηθήσει να εξοικειωθεί και ίσως ξεπεράσει τους φόβους του.